Oxfam Wereldwinkel Bree sluit de deuren

23 jaar lang zorgde een warme groep vrijwilligers voor zichtbaarheid van Oxfam Fairtradeproducten en verhalen in onze stad. Voorzitster Marjet deelt in haar terugblik de goede herinneringen, maar ook haar oprechte ongerustheid omdat met het sluiten van de wereldwinkel op 31 december, een belangrijk signaal uit het straatbeeld zal verdwijnen.

Standje op de avondmarkt

Klets!: Hoe is het verhaal van Oxfam Bree begonnen?
Marjet: Wat begon met een standje op de avondmarkt en een jaarlijks solidariteitsontbijt groeide al snel uit tot een hechte groep vrijwilligers die
structureel en vaker met de Breese bevolking in gesprek wilde gaan over eerlijke handel, waar Oxfam voor staat. We kregen een plek in het
ontmoetingscentrum voor een wekelijks standje op de vrijdagmarkt.

Klets!: Wat vertelden jullie de mensen dan juist?
Marjet: De principes van eerlijke handel en waarom ze nodig zijn. Steun aan partners in het zuiden is onmisbaar, en eveneens een sterke lobby die het opneemt voor boeren die onderdrukt worden. Elk product dat wij aanbieden wordt daarom geleverd door mensen die hiervoor een eerlijke prijs krijgen. Oxfam betaalt een prijs die altijd de onkosten dekt, in tegenstelling tot de marktprijs die kan fluctueren. Daarbovenop krijgen
de lokale gemeenschappen nog een premie om hun infrastructuur, onderwijs en kansen te verbeteren.

Klets!: Het gaat dus verder dan louter lekkere koffie en wijn of mooie kadootjes?
Marjet: Als je dat verhaal kan uitleggen aan de mensen aan de hand van een concreet pakje koffie of stukje chocolade dat ze kunnen proeven, dan spreekt dat natuurlijk aan. Ook de kinderen en jongeren die bij ons op klasbezoek komen, onthouden zeker de boodschap die erachter schuilt en de noodzaak om die handel eerlijk te laten verlopen. Vaak hadden ze daar nog nooit bij stilgestaan, maar zag je ze daarna nog eens terug met hun ouders in de winkel om te vertellen wat een “cacao-coalitie” bv. is. En om die lekkere chocolade nog eens te kopen, natuurlijk.

Sinds 2009

Klets!: Vanaf wanneer stonden jullie er met die eigen wereldwinkel?
Marjet: Het idee om een vaste winkel te openen werd realiteit in 2009 toen we voelden dat er nood was om uit te breiden. Dat was toen nog in het lokaal in het Vaesstraatje, in samenwerking met de Wereldwinkel in Overpelt. In 2014 verhuisden we naar Markt z/n en werden we een eigen vzw. In de hoogdagen draaiden 20 vrijwilligers mee. Niet alleen in de winkel stonden we mensen te woord, we trokken er op uit om een zo breed mogelijk publiek te bereiken en zoveel mogelijk zichtbaar te zijn.

Klets!: Hoe kijk je terug op die jaren inzet voor en achter de schermen?
Marjet: In de eerste plaats: met heel veel dankbaarheid. Wij hebben veel tij d en energie gestoken in al die beurzen, markten, evenementen en bedrijven afschuimen met onze producten en bijhorende boodschap. We deden dat oprecht met hart en ziel. Nu is er ook teleurstelling dat het op deze manier eindigt. Wat ik -en met mij de hele groep- jammer vind, is dat ons enthousiasme en engagement voor Fairtrade niet echt ingang gevonden heeft als algemene reflex of basismentaliteit, zowel voor de Breese gemeenschap als voor de gemeentelijke
overheid. We hebben de aarde veel en zorgvuldig bewerkt, het Fairtradegedachtegoed heeft hier en daar wel wortel geschoten, maar niet echt veel vruchten opgebracht.

Concrete drempels

Klets!: Wat bedoel je daar juist mee?
Marjet: We hebben heel wat klanten bereikt in onze winkel. Soms waren dat eenmalige contacten, velen werden trouwe klanten en zijn blijven terugkomen. We gaan die klanten missen en zij ons, zonder twijfel, ook. Ik kan -jammer genoeg- niet zeggen dat de principes waarvoor Oxfam staat (eerlijke handel, internationale solidariteit) vandaag écht ingeburgerd zijn of hoog op onze agenda of die van de overheid staan. De gemeenteraad van Bree tekende de intentieverklaring om werk te maken van een “Fairtrade-gemeente”, maar zowel voor hen als voor veel organisaties, bedrijven en verenigingen blijft het een ver van mijn bed show.
Een klein engagement zoals koffie, wijn of fruitsap dat je standaard nodig hebt voor je cafetaria of receptie of als relatiegeschenken via Oxfam afnemen werd niet echt ten volle omarmd. We kunnen alleen maar vaststellen dat dit een realiteit is; elke organisatie heeft haar eigen uitdagingen. Voor ons zijn dat wel altijd concrete drempels geweest waartegen we aanbotsten. Om die drempels weg te werken, zijn er heel wat uren vrijwilligerswerk en structurele ondersteuning nodig. Dat en het feit dat er een andere invulling komt in het oude Stadhuis met het project ‘Stadsateliers’
heeft ons de knoop doen doorhakken om de Wereldwinkelwerking stop te zetten.

Klets!: Hoe kunnen we als gemeenschap fairtrade toch verder uitdragen, ondanks de winkel die nu uit het straatbeeld verdwijnt?
Marjet: Ik heb veel vertrouwen in het maatschappelijk engagement van leerkrachten die wij zagen en die op school hier wel écht mee bezig zijn en dat op de agenda blijven zetten. Zij kunnen met hun klassen terecht in de Wereldwinkel van Peer en Opglabbeek.
Dat geldt ook voor anderen die producten willen blijven afnemen. Op 31 december sluiten wij met spijt in het hart onze deuren en eindigt onze
werking hier in Bree, maar in andere gemeentes gaat het verhaal wel nog verder.
Klets!: Dankjewel voor die jarenlange inzet met jullie ganse groep!